Leczenie w Polsce jest bardzo drogie, jednak tylko ok. 30% pacjentów korzysta z możliwości wykupienia tzw. zamienników – tańszych odpowiedników leków. Czy zamienniki mogą być równie dobre, co drogie leki? Na czym polega fenomen tanich leków?
Zamienniki – czym są?
Zamienniki, czyli leki generyczne, zawierają ten sam skład i takie same proporcje substancji aktywnych, co leki oryginalne (referencyjne). Mogą różnić się tylko substancjami pomocniczymi, chyba, że te w istotny sposób wpływają na ich właściwości. Zamienniki są tańsze od oryginalnych leków nawet do 80%. Średnio na ich zakupie oszczędzamy 50-60% ceny. Jest to spowodowane tym, że producenci leków generycznych jedynie wykorzystują na nie patenty, a nie biorą udziału w ich tworzeniu. Kupując zamiennik nie płacimy za markę, wieloletnie badania kliniczne poprzedzające wprowadzenie preparatu, a także za transport, opłaty rejestracyjne itp. W rezultacie dostajemy ten sam lek wyprodukowany w kraju niższym kosztem.
Czy zamienniki są skuteczne?
Wiele osób wciąż ma wątpliwości przed zakupem tańszych leków. Pojawiają się pytania – czy na zdrowiu warto oszczędzać? Czy dwa razy tańszy lek może być równie skuteczny, co ten droższy, przepisywany przez lekarza? Okazuje się, że tak. Leki generyczne muszą przejść badania biorównoważności i biodostępności. Są to testy, które określają, czy preparaty mają taki sam skład i właściwości, co lek oryginalny oraz czy osiągają takie samo stężenie w organizmie człowieka. Większość osób, która decyduje się na zakup leków generycznych, nie zauważa żadnej różnicy. Warto porównać działanie leku oryginalnego i zamiennika, aby nie mieć żadnych wątpliwości i sprawdzić działanie obu.
Co z refundacją leków generycznych?
Lekarze powinni każdorazowo informować pacjentów o dostępnych zamiennikach, które pacjent może wykupić taniej, niż leki oryginalne. Niestety tak się nie dzieje. Dlatego to aptekarze mają obowiązek zapytać, czy pacjent chce skorzystać z dostępnego leku generycznego o tej samej dawce i ilości. Można wymienić każdy lek, który posiada swój tańszy odpowiednik, pod warunkiem, że lekarz nie napisze na recepcie „NZ” – nie zamieniać. Choć zamienniki są już z założenia lekami tańszymi, na liście leków refundowanych znajduje się sporo dodatkowo finansowanych leków generycznych. Jeśli jednak zamiennik nie jest dofinansowany, bardzo często i tak kosztuje mniej, niż lek oryginalny po refundacji. Im więcej jest leków generycznych danego rodzaju, tym niższa jest ich cena.
Kupując odpowiedniki płacimy mniej za leki o tym samym składzie i działaniu, bardzo często zupełnie niczym nie różniące się od leków oryginalnych. Jednak aby przekonać się o ich skuteczności, trzeba po prostu zaryzykować – a tego właśnie najczęściej boją się Polacy.
